TRANSKRYPCJA VIDEO
Dariusz Ciesielski
Naturalne wspomaganie procesów poznawczych cz. 1
Opis wygenerowany przez Skrybot
Dla tego filmu nie wygenerowano opisu.
Transkrypcja wygenerowana przez Skrybot
Dzień dobry. Dzisiaj będziemy zajmować się tematem procesów kognitywnych, procesów pamięci, uczenia się, ale także zajmiemy się troszeczkę olejkami tylusznymi, które ogólnie mają działanie pobudzające, czyli nie tylko procesy kognitywne, ale również mają takie właściwości zmagające naszą aktywność, co też się często wykorzystuje, ma to znaczenie praktyczne w wielu życiowych sytuacjach. Więc generalnie będziemy się zajmować tymi dwoma podstawowymi dzisiaj tematami. Na początek troszeczkę sobie powiemy odnośnie tego, jak funkcjonuje pamięć, jak powstaje w naszym mózgu pamięć, tak, powiemy o anatomicznych oraz molekularnych tutaj aspektach molekularnym podłożu procesów pamięci i innego uczenia się, a później będziemy właśnie zajmować się tym, w jaki sposób wpływać na procesy kognitywne. Będę pokazywać Państwu przykłady z badań klinicznych, które właśnie dowodzą, że tutaj mamy potencjał, jeżeli chodzi o różnego rodzaju olejki eteryczne.
Są takie, które są dobrze przebadane, są takie, które są mniej przebadane, są bardziej wykorzystane z uwagi na tradycyjne zastosowanie. Jednak zgodnie z tym, co dzisiaj wiemy, już warto te podstawy tutaj, żeby każdy aromat terapeuta kliniczny, żeby każdy tą podstawową wiedzę w tym zakresie oczywiście posiadał. Jakie są tutaj główne ośrodki mózgowe związane z procesami powstawania pamięci? Pamięć generalnie dzielimy na pamięć krótkotrwałą oraz długotrwałą i płat czołowy mózgu jest związany właśnie z pamięcią krótkotrwałą i przetwarzaniem informacji. Bardzo ważną rolę, jeżeli chodzi o ośrodki, w których obywają się procesy pamięci, odgrywa płat skroniowy, który jest związany jest już z pamięcią długotrwałą. Tutaj ma miejsce organizacja oraz magazynowanie informacji.
Bardzo ważną częścią tego płata skroniowego jest stara część Kory, w której między innymi główną rolę odgrywa hipokamp. Hipokamp jest częścią płata skroniowego. Już troszeczkę mówiliśmy sobie o hipokampie w kontekście, kiedy Państwu prezentowałam, w jaki sposób dochodzi do percepcji wrażeń węchowych. Wiemy, że hipokamp jest taką strukturą naszego mózgu, która jest powiązana z percepcją wrażeń węchowych, ale należy oczywiście również pamiętać, że hipokamp jest bardzo ważną strukturą mózgu związana przede wszystkim z konsolidacją śladów pamięciowych, z przetwarzaniem pamięci krótkotrwałej w pamięć długofalową. W sytuacji, kiedy hipokamp nie funkcjonuje prawidłowo, kiedy dochodzi do przeszkodzenia struktur hipokampowych, to pojawiają się takie manifestacje kliniczne, jakie obserwujemy np. w chorobie Alzheimere. Będziemy jeszcze mówić na wykładzie dotyczącym chorób neurodegeneracyjnych. Ten temat sobie jeszcze bardziej tutaj rozszerzymy.
Hipokamp jest taką przysłowiową fabryką pamięci, jest takim centralnym miejscem w całym procesie organizacji zapamiętywania i on jest powiązany też z innymi oczywiście ośrodkami. Ale jeśli dochodzi właśnie do uszkodzenia tej struktury, to tutaj też konsekwencją będzie właśnie najbardziej istotne upośredzenie pamięci i to właśnie ma miejsce w chorobie Alzheimere. Teraz świeże informacje, które są zbierane właśnie w tych wcześniej wspomnianych już ośrodkach przedczołowych kory mózgowej, są następnie przesyłane właśnie do hipokampa, gdzie następuje ich przetwarzanie i powstają białkowe engramy, które są magazynowane właśnie później w różnych ośrodkach całej kory mózgowej. Tutaj widzicie Państwo na slajdzie właśnie lokalizację hipokampa w naszym mózgu. Widzimy, że jest on mniej więcej na poziomie płata skroniowego, bo jest właśnie częścią płata skroniowego.
Widzimy też tutaj obok całą strukturę szerszą, w jakim kontekście właśnie, jak jej występuje hipokamp, czyli układ limbiczny. O układzie limbicznym będziemy jeszcze mówić na jednym z kolejnych wykładów dotyczącym, który będzie dotyczył tutaj wpływu aromaterapii na emocje. Jest to bardzo ważna struktura z tej perspektywy i też wiele struktur układu limbicznego jest związane z właśnie percepcją wrażeń węchowych. Tak więc o tym też należy pamiętać, że hipokamp właśnie jest częścią tutaj właśnie układu limbicznego. Należy zapamiętać, że hipokamp odgrywa właśnie taką ważną rolę w konsolidacji tutaj śladów pamięciowych, w przenoszeniu, przetwarzaniu informacji z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej. Hipokamp też ma duże znaczenie, jeżeli chodzi o naszą orientację przestrzenną, więc tutaj też warto o tym pamiętać.
Na tym slajdzie Państwo macie zaprezentowane tutaj strukturę mózgu właśnie związane z sami pamięci. Więc tak jak mówiliśmy nie jest to jedna struktura. To jest między innymi właśnie kora przedczołowa, która została tutaj zaznaczona kolorem zielonym. Więc tutaj jest oczywiście hipokamp. Hipokamp to już jest tutaj widoczny i to jest ta część właśnie tutaj niebieska, chociaż on też ma kilka elementów. I mamy jeszcze tutaj właśnie zaznaczone także móżdżek. Okazuje się, że móżdżek jest istotny, jeżeli chodzi o wspomnienia ruchowe. One opierają się właśnie na zwojach podstawy mózgu oraz móżdżów. Jeśli chodzi o molekularne podłoże procesów pamięci oraz uczenia się, to tutaj takie podstawowe znaczenie myślę, że najważniejsze odgrywa układ holinergiczny, czyli układ, który związany jest z transmisją za pomocą acetyloholiny.
Acetyloholina to jest jeden z neurotransmitterów. Tak jak już troszeczkę wspominałam wcześniej, neurotransmittery służą do komunikacji pomiędzy sąsiadującymi ze sobą komórkami nerwowymi. I od tej komunikacji, która odbywa się w szczelinie synaptycznej, znajdującej się pomiędzy sąsiadującymi komórkami, bardzo dużo zależy, jeżeli chodzi o różnego rodzaju procesy mentalne, kognitywne i tak dalej. Cały nasz mózg funkcjonuje w oparciu o takie połączenia. Jeżeli dochodzi tutaj do zaburzeń, to pojawiają się problemy różnego rodzaju, a w sytuacji, kiedy właśnie te zaburzenia dotyczą właśnie tutaj układu holinergicznego, czyli przekaźnictwa neurotransmisji przy udziale acetyloholiny, to bardzo prawdopodobne jest, że dojdzie do powstania zaburzeń procesów pamięci. Okazuje się, że podniesienie poziomu acetyloholiny zwiększa w mózgu, zwiększa jakość wykonywania testów pamięci, powykuwania naszej inteligencji.
Generalnie ważną kwestią, jeżeli chodzi o takie molekularne podłoże, to jest powstawanie śladów pamięciowych. To jest taka droga, po której informacja jest przekazywana w sieci komórek nerwowych. Takie drogi muszą być utorowane. I tutaj właśnie ważne jest to, żeby było pewne powtarzanie pewnych sygnałów, elementów procesów, żeby właśnie dochodziło do utrwalania, do powstawania śladów pamięciowych. Ale tutaj bardzo ważną substancją, jeżeli chodzi o proces pamięci, jest właśnie ta acetyloholina. Na tym rysunku macie Państwo zaprezentowane powiązanie inhalacji z hipokampem, o tym już mówiliśmy sobie wcześniej, ale wiemy o tym właśnie, że możemy oddziaływać na nasz hipokamp między innymi za pomocą aromaterapii, bo wiemy, że hipokamp jest częścią układu związanego z percepcją wrażeń węchowych.
I przypomnijmy sobie, że pamięć krótkotrwała się jest tutaj przerabiana w tym hipokampie w postaci engramów białkowych i przekazywana dalej do odpowiednich ośrodków węchowych. Okazuje się, że jeżeli chodzi o procesy pamięci, to one są najbardziej efektywne, kiedy coś się wydarza w określonym kontekście. Na przykład jeżeli zapamiętujemy coś w jakimś pomieszczeniu, które ma charakterystyczne cechy, to wówczas te cechy mogą nam pomóc przypomnieć sobie zapamiętany materiał, co dotyczy różnych elementów, które są powiązane właśnie z samymi wydarzeniami, procesami, które chcemy w jakiś sposób, czy faktami, które chcemy tutaj zapamiętać. Okazuje się, co jest bardzo ciekawe, że wspomnienia, wydopyta dzięki zapachom różnią się jakościowo i ilościowo od wspomnień wydobytych dzięki innym wskazówkom.
Czyli jeżeli zapach tworzy się w powstawaniu pewnych procesów, które później pamiętamy, to później jeżeli ten zapach pojawi się po raz kolejny, to on może spowodować właśnie, że dużo bardziej jakościowo, ilościowo te wspomnienia będą żywe właśnie niż gdybyśmy połączyli to z jakimś słowem, obrazem. I tak właśnie to pokazuje, jak duże znaczenie jest tutaj zapachu, jeżeli chodzi o procesy kognitywne, proces pamięci. Wspomnienia węchowe cechuje silniejsze też nasepcenie emocjonalne oraz istnieje istotnie większa liczba tutaj przytaczanych szczegółów. Wiemy o tym, że hipokamp sąsiaduje tutaj blisko, jeżeli chodzi o struktury mózgowe z ciałem migrałowatem. To jest taki ośrodek w naszym mózgu, który jest bardzo silnie związany z procesami emocjonalnymi, ale również sam hipokamp też bierze udział w tych procesach.
Więc też ta komponenta emocjonalna powiązana właśnie z zapachem tutaj też ma duże znaczenie. W kolejnej części wykładu skupimy się na tym, w jaki sposób za pomocą olejków eterycznych wykorzystanych w aromaterapii możemy wpływać na procesy kognitywne, na różne rodzaje tutaj procesów kognitywych. Generalnie jednym z ważnych aspektów, jeżeli chodzi o ułatwianie zapamiętywania jest wpływ na właśnie poziom acetylocholiny w mózgu. Jest tam taki enzym, który rozkłada nam acetylocholiny i teraz możemy go troszeczkę przyhamować. Jeżeli go przyhamujemy, to wówczas jak się okazuje, następuje pobudzenie procesów kognitywnych. To się wykorzystuje chociażby w leczeniu choroby Alzheimera, gdzie stosuje się właśnie inhibitory acetylocholiny esterazy, czyli leki, które blokują rozkład acetylocholiny.
To są takie znane leki jak takryna, galantamina czy też fizostygmina, które są wykorzystane rutynowo właśnie w terapii tej choroby. Okazuje się, że niektóre składniki olejków eterycznych również mają takie właściwości, że hamują rozkład acetylocholiny i to może być jeden z mechanizmów, w jaki właśnie one oddziaływują na procesy kognitywnych. Tych mechanizmów może być więcej, ale jednym z nich jest właśnie potencjał do hamowania enzymu rozkładającego tą wspomnianą już wcześniej acetylocholiny. Były takie badania, które pokazały właśnie, jak różnią się między sobą różne olejki eteryczne, jeżeli chodzi o taki potencjał do hamowania aktywności tego enzymu. Jedna z takich publikacji, widzicie Państwo wyniki badań tutaj na slajdzie, właśnie analizowały, autorzy tutaj analizowali 29 różnych olejków.
I okazało się, że niektóre z nich mają silne właściwości właśnie hamowania tego enzymu. Najsilniejsze pod tym kątem były olejek kajeputowy, eukaliptusowy, olejek z tutaj lebiotki, majeranku, czyli majeranek ogrodowy, sweet majoron, olejek kamforowy oraz olejek rozmarynowy. To były najsilniej hamujące właśnie rozkład acetylocholiny olejki eteryczne. Dalej były jeszcze inne tutaj olejki, typu trawa cytrynowa, była cytryna, lawenda czy też tymianek, ale te wartości już coraz bardziej tutaj miały mniejsze znaczenie. Więc warto skupić się na tych, które miały najsilniejsze pod tym kątem właściwości. Kiedy przyjrzymy się, jaki mają one skład molekularny, jaki mają skład fitochemiczny, to zaobserwować możemy tutaj, że takim powtarzającym się, występujący w dużych ilościach we wszystkich tych pięciu olejkach eterycznych składnikiem jest 1,8-cineol, inaczej eukaliptol.
Nazwa pochodzi od tego, że jest on obecny m. in. w olejku eukaliptusowym, ale też należy podkreślić, że mamy różnego rodzaju eukaliptusy, różnego rodzaju gatunki i hemotypy. I teraz nie każdy z nich będzie zachował się dużą zawartością właśnie tego 1,8-cineolu. Więc jeżeli Państwo bierzecie pod uwagę użycie olejku eukaliptusowego, no to warto, żeby to był chociażby eukaliptus gałkowy, który cechuje się dużą zawartością 1,8-cineolu. Tutaj widzicie Państwo dokładnie, ile tego 1,8-cineolu występowało w poszczególnych olejkach eterycznych. Więc tutaj mamy właśnie olejek kajeputowy, miał około 70% tego 1,8-cineolu. Olejek eukaliptusowy tutaj około 80%, majeranek około 63%. Camphora tutaj troszeczkę mniej. Z camphorą też jest bardzo podobnie, jeżeli chodzi o właśnie gatunki, hemotypy też na to należy zwrócić uwagę.
No i rozmaryn. Tutaj też mamy zróżnicowanie hemotypowe, o tym będziemy jeszcze mówić. Też Państwu troszeczkę bardziej przybliżę skład różnych rodzajów rozmarynu, ale tutaj właśnie mamy taki, który zawiera 1,8-cineol w ilości około 23%. Jeśli ktoś jest zainteresowany tym publikacjom, to oczywiście odsyłam Państwa do literatury, a my się zajmiemy już teraz aspektami praktycznymi, czyli jak to można wykorzystać, jeżeli chodzi o możliwości tutaj w aromaterabii. Temat rozmarynu, który często jest kojarzony pod kątem możliwości wspierania funkcji kognitywnych, przeprowadza nam dosyć sporo badań klinicznych. Warto, żebyście Państwo, przynajmniej niektóre z nich, znali, że jeżeli chodzi o metodologię, żebyście widzieli też, jakie są tutaj przewidywalne efekty kliniczne.
Oczywiście każdy z nas ma swoje własne praktyczne doświadczenie, ale warto, żeby osoba, która jest specjalistą w zakresie aromaterapii, wiedziała też, że zostało to udokumentowane w badaniach naukowych, czyli że ma to umocowanie, jeżeli chodzi o takie dowody kliniczne, jeżeli chodzi o oparte właśnie o badania kliniczne. Takie badania przeprowadzono chociażby na 20 zdrowych ochotnikach. Tutaj uczestnicy wykonywali szeregowe odejmowanie i przetwarzanie informacji wizualnych w kabinie z rozproszonym olejkiem rozmarynowym. Tutaj oceniamy także nastrój przed i po badaniu, pod koniec sesji także pobraną próbkę krwi żelnej, żeby oznaczyć zawartość właśnie 1,8-cineolu, który, jak powiedzieliśmy sobie wcześniej, ma silne właściwości, jeżeli chodzi o potencjał tutaj pod kątem wspierania procesów kognitywnych, z uwagi chociażby na to, że hamuje rozkład acetylocholiny.
Co się pokazało? Wykazałam tutaj, że wydajność w zadaniach poznawczych jest istotnie związana u tych uczestników badania, była istotnie związana ze stężeniem wchłoniętego 1,8-cineolu po ekspozycji na olejek rozmarynowy i także z poprawioną wydajnością przy wyższych stężeniach. Co ciekawe, efekty te zaobserwowano także dla wyników prędkości, jak i dokładności, wskazując, że korelacty nie opisuje kompromisu między szybkością a dokładnością. Jeżeli chodzi o drugą część tego badania, czyli określenie, w jaki sposób olejek rozmarynowy wpływał na nastrój, to się okazało, że te związki pomiędzy poziomami tego 1,8-cineolu a nastrojem były mniej wyraźne niż w przypadku funkcji kogitywnych, ale ujawniły istotną, ujemną korelację między zmianą stanu zadzwolenia a poziomem 1,8-cineolu w osoczku.
Generalnie tutaj autorzy wyciągnęli wniosek, że związki lotne rozmarynu, tutaj przede wszystkim 1,8-cineolu wpływają niezależnie na funkcje poznawcze w sposób subiektywny stan nastroju przez różne szlaki neurochemiczne, bo oczywiście to nie tylko wpływ na rozkład acetylcholiny tutaj może mieć znaczenie. Tutaj mamy scharakteryzowaną metodologię tego badania. Autorzy tutaj przygotowali takie testowe pomieszczenia. One też generalnie te parametry często się powtarzają w innych badaniach klinicznych, czyli pomieszczenia o długości 4 m i tutaj szerokości prawie 2 m, wysokość 2,4 m, temperatura utrzymywana w zakresie od 18 do 22 stopni Celsjusza, czyli pomieszczenia zamknięte z wyjątkiem tego, kiedy wchodzili do nich uczestnicy.
Zastosowano olejek firmę Tisserand i co ważne tutaj zastosowano 4 krople olejku eterycznego w dyfuzorze, więc generalnie była to inhalacja, ale widzimy, że to też zależy, bo jeżeli stosujemy olejek eteryczny w dyfuzorze i znajduje się on w dużym pomieszczeniu, to wiemy, że ten olejek się dużo bardziej rozproszy w tej przestrzeni, więc te 4 krople olejku mogą mieć tutaj mniejsze znaczenia. To było stosunkowo małe pomieszczenie, więc już taka dawka spowodowała określone efekty kliniczne. Tutaj dyfuzor umieszczono pod ławką w pomieszczeniu testowej i był on włączony przez 5 minut przed wprowadzeniem każdego tutaj uczestnika. Tu mają Państwo publikacje, którą można też oczywiście sobie jeszcze bardziej szczegółowo tutaj przestudiować.
Kolejnym takim olejkiem eterycznym, który również był wykorzystywany pod kątem wpływu na funkcje kognitywne, jest olejek z szałwi lawendolisty. Zresztą tylko za chwileczkę pokażę inne jeszcze badania, bo tutaj różne gatunki szałwi są wykorzystywane, także szałwia lekarska również tutaj jest brana pod uwagę, jeżeli chodzi o wspieranie funkcji kognitywnych. W tym przypadku była wykorzystywana szałwia lawendolistna, czasami określona także jako szałwia lawendowa, która jak się okazuje też ma pewne właściwości. Tutaj holinergiczne też zawiera w swoim składzie 1,8 cynol, w ilości od 12 do 40 nawet procent zawiera także camphorę. Camphora jest takim składnikiem, który ma generalnie właściwości pobudzające, czyli jej obecność. Camphory w różnych olejkach eterycznych będzie wpływała na to, że nie mają one już właściwości uspokajającej.
To też jeszcze troszeczkę omówimy w kontekście lawendy, którą też Państwo powinniście dyskunale znać, jeżeli chodzi o olejek wykorzystywane z punktu widzenia właściwości sedatywnych, ale tutaj troszeczkę jest niuansów, które większość aromatorebaltów zna, ale jednak każdy, kto zajmuje się układem drobnym, powinien je znać doskonale i dlatego też troszeczkę sobie ten temat jeszcze szerzej omówimy na kolejnym wykładzie. W tym przypadku tutaj olejek z szałwi lawendolisnej był stosowany wyjątkowo do usnie. Generalnie w badaniach klinicznych najwięcej, tak jak obserwujemy różne interwencje kliniczne, najczęściej stosuje się inhalacja, to jest taka metoda, która szczególnie w kontekście układu nerwowego ma duże znaczenie. Dużo rzadziej w kontekście układu nerwowego stosuje się aplikację dermalną, ale też ona ma znaczenie kliniczne i też będziemy o tym za chwileczkę sobie szerzej mówić.
Natomiast niekiedy stosuje się także dawkowanie olejków do usni. Tutaj było uczestnikami badania 24 osoby, które otrzymywały dawka 25 lub 50 mikrolitrów lub też placebo właśnie olejku z szałwi lawendolisnej. To jest około 1-2 krople, tak troszeczkę sobie bardziej szczegółowo o tych kroplach mogliśmy na jednym z pierwszych wykładów. Tutaj mamy dawkę w mikrolitrach, czyli objętościowo, to jest inna dawka niż miligramy, ale ona w przybliżeniu będzie odpowiadała właśnie tym 25 miligramów czy też 50 miligramów olejku eterycznego. Badano tutaj funkcje kognitywne dzień przed badaniem oraz 1, 2,5 godziny oraz 6 godzin po układaniu do usny właśnie tej malutkiej daweczki na poziomie 1 i 2 kropli olejku z szałwi lawendolisnej.
Jak się okazało zaobserwowano tej poprawę prędkości zapamiętywania dla obu dawek olejku eterycznego oraz poprawę pamięci drugorzędowej dla dawki najmniejszej, czyli około 25 miligramów, 25 mikrolitrów olejku eterycznego. I co więcej tutaj oceniono także wpływ tej interwencji na nastroj uczestników i po podaniu wyższej dawki olejku z szałwi lawendowej tutaj zaobserwowano wyciszenie, znaczy większą poprawę nastroju, natomiast większe wyciszenie po dawce mniejszej 25 mikrolitrów olejku z szałwi lawendolisnej. Na tym slajdzie widzicie Państwo właśnie dokładnie wyniki tego badania. W miejscu, gdzie są gwiazdki zostały zaznaczone największe różnice pomiędzy różnymi grupami, szczególnie pomiędzy grupą kontrolną, gdzie pacjenci zażyli placebo, a sytuacją, kiedy zażyli oni właśnie odpowiednio dawki 25 oraz 50 mikrolitrów olejku eterycznego.
Także widzimy też, w jakim czasie następowały tutaj najbardziej istotne różnice pomiędzy tymi grupami, więc wpływ obserwujemy dla jakości pamięci. Tak, widzimy tutaj bardzo dobre efekty dała mniejsza dawka olejku eterycznego. Pamięć drugorzędowa z języka angielskiego sekundary. Memory, tutaj też widzimy duże różnice, właśnie już jedną godzinę po tej interwencji. Były tutaj najsilniejsze i tutaj również dawka 25 mikrolitrów była najbardziej efektywna, jeżeli chodzi o tą poprawę, ale też dawka mniejsza również dała istotne efekty kliniczne. I także wpływ odnotowany, jeżeli chodzi o prędkość zapamiętywania. Tutaj też widzimy różnice duże, jeżeli chodzi o wartości pomiędzy grupą kontrolną, a grupą, w której pacjentami, u których zastosowano właśnie interwencje z olejkiem eterycznym.
W innych przypadkach te różnice nie są tak duże, więc nie uznano, żeby były one istotne tutaj statystycznie, ale już te wyniki nam pokazują, że generalnie tak niewielka dawka olejko eterycznego z szałwi lawendowej ma tutaj znaczenie. Tak jak powiedzieliśmy sobie wcześniej, generalnie bardzo często w aromaterapii, w badaniach klinicznych stosuje się metodem inhalacji. Mówiliśmy o tym, że jest ona bezpieczna, że jest bardzo wartościowa z punktu widzenia wpływu na procesy zachodzące w naszym mózgu. I tutaj było takie badanie, w którym porównywano, w jaki sposób oddziaływuje szałwia lekarska oraz szałwia lawendowa właśnie w jaki sposób wpływa na zdolności kognitywne metodom inhalacji.
W tym badaniu stosowano 5 kropli olejku eterycznego na takim kamieniu zapachowym specjalnym, które włączono na 5 minut przed rozpoczęciem testów w odpowiedniej kabinie testowej. Miała ona wymiary podobnie jak wcześniejszym badaniu, 2,4 na 1,8, wysokość 4 metra, temperatura odpowiednia też jest tutaj ważna, 18,22 stopni. Uczestnicy zostali poinformowani, że biorą udział w badaniu zdolności kognitywnych oraz nastroju, natomiast nie zostali poinformowani o tym, że tak naprawdę istotą tego badania jest tutaj wpływ aromaterapii, jest analiza działania olejków eterycznych właśnie na te zdolności kognitywne. Tutaj nie podano na ten temat żadnych informacji o tym, żeby jakikolwiek olej kteryczny miał tutaj znaczenie w kontekście tego badania.
Okazało się, że inhalacja olejkiem z Shao Wai lekarskiej wpłynęła istotnie na jakość pamięci oraz pamięć drugorzędowo w stosunku do grupy placebo. I też zaobserwowano, że oba olejki wpłynęły pozytywnie na nastroj w porównaniu z grupą kontrolną. Także widzimy, że tutaj są pewne rozbieżności, jeżeli chodzi o właśnie te dwa gatunki Shao Wai. I wiemy o tym, że one oczywiście też różnią się istotnie między sobą. Tutaj jeżeli chodzi o skład fitochemiczny, tutaj z Shaovia lekarska zawiera pewne ilości tujonów, o tym już mówiliśmy wcześniej. Także też jest to olejek o takim wąskim indeksie terapeutycznym i należy go stosować w zbyt dużych ilościach. I powinien być stosowany oczywiście tutaj bardzo ostrożnie.
Olejkiem, który tutaj szczególnie często jest wykorzystany w kontekście zdolności kognitywnych, jest już wcześniej analizowany olejek rozmarynowy. Teraz troszeczkę jeszcze więcej sobie na jego temat powiemy. Troszeczkę skupimy się właśnie na wpływie interwencji z różnymi olejkami. Na przykład porównamy sobie właściwości olejku lawendowego oraz rozmarynowego. Rozmaryn lekarski to jest taki olejek, który i także surowiec zielarski, który już od wieków miał zastosowanie jako taki surowiec poprawiający pamięć. Często właśnie określał go jako surowiec, który ma właściwości rozjaśniania umysłu, ma właściwości przeciwdepresyjne. Tutaj nie tylko oleje getaryczne ma zastosowanie, bo sama roślina zawiera także inne składniki aktywne. Na przykład kwasy fenolowe takie jak kwas rozmarynowy, które mają właściwości neuroprotekcyjne i które również mogą mieć tutaj znaczenie, jeżeli chodzi o wpływ tej rośliny na funkcję układy nerwowego.
Więc nie tylko olejek getaryczny będzie tutaj działał, ale także wyciągi z całej rośliny również mogą mieć zastosowanie w praktyce nas. Oczywiście z punktu widzenia aromaterapii interesuje przede wszystkim olejek, zwłaszcza, że możemy go podać metodą inhalacji. Wcale nie musimy go zażywać do ustnie, bo oczywiście wyciągi z rozmarynu wymagają zastosowania alkoholu, więc to też wiąże się z tym, że poradzane do organizmu pewnej ilości alkoholu etylowego nie każdy go odpowiednio toleruje. A przy okazji oczywiście tutaj stosowanie rozmaryną drogą inhalacji jest bardzo mało inwazyjną i, tak jak sobie powiedzieliśmy wcześniej, bezpieczną metodą tutaj, jeżeli chodzi o pracę z pacjentem. Rozmaryn oczywiście może być także wykorzystany przy dolegliwościach ze strony układu oddechowego. Ten jeden osiems neoleukoliptyz ma tutaj duże znaczenie, jest składnikiem między innymi właśnie olejku rozmarynowego.
Za chwileczkę dokładnie sobie przeanalizujemy, w jakich gatunkach czy hemotypach jest tutaj właśnie tego jeden osiems neolu najwięcej. Popuść także krążenie skóry głowy, zapobiega wypadań włosów i niekiedy się donosi, wręcz powstrzymuje siwienie. Tutaj też w kontekście dermatologii właśnie z tego powodu ma zastosowanie olejek rozmarynowych. Zastuje się go w inhalacjach, także w masażu oraz drogą do łusą. Też powiem sobie w takim badaniu właśnie pokazującym, że sam masaż już może wpływać na nasz organizm właśnie poprzez tutaj tą aplikację dermalną i może wpływać chociażby na parametry pobudzenia układu nerwowego. Ogólnie zaleca się, aby nie stosować go w ciążę oraz u osób chorych na padaczkę. O tym też sobie szczegółowo bardziej mówiliśmy na poprzednim wykładzie.
Wiemy, że tutaj eukaliptol ma pewien potencjał, jeżeli chodzi o wpływ na osoby z padaczką, ale tutaj też jest to taki składnik, który jest taki troszeczkę kontrowersyjny. Nie należy on do tych najsilniejszych właśnie substancji o tych właściwościach prokontrolacyjnych. No i też ważna kwestia, jeżeli chodzi o BHP, to nie należy stosować tutaj eukaliptolu i olejków bogatych w tenże eukaliptol uniemowląt w pobliżu twarzy, dlatego że podobnie jak mentol, o czym będziemy jeszcze dzisiaj mówić, bo mentol również też w kontekście procesów pobudzenia, chociażby procesów kognitywnych też ma znaczenie, podobnie jak mentol nie powinien być stosowany właśnie uniemowląt.
Najlepiej w ciągu pierwszych trzech lat życia, dlatego że tutaj istnieje ryzyko wpływu negatywnego na odruch oddychania i jest to niebezpieczne, więc nie należy w tym zakresie tutaj go w praktyce u dzieci małych stosować. To jak sobie powiedzieliśmy, olejek rozmarynowy może mieć bardzo różny skład i zależy ten skład właśnie od gatunku rozmarynu, a także od hemotypu, więc mamy różne hemotypy. Może być to hemotyp camphorowy, który zawiera w dużych ilościach właśnie camphorę, 1,8-cynoolowy, werbeno nowy czy też spinenowy i tak dalej, także tych hemotypów jest bardzo dużo.
I tutaj jeżeli Państwo są zainteresowani szczegółowymi informacjami na ten temat, to zachęcam Państwa do tego, żeby się tutaj zaopatrzyć w książkę Roberta Tisaranda, Essential Oil Safety, gdzie dokładnie pokazuję właśnie jakie są składy poszczególnych hemotypów. W hemotypie camphorowym zawartość 1,8-cynoolu i camphory wynosi po około 20-30%, więc to będą takie oleje, które generalnie będzie wpływało pobudzająco i stymulująco na procesy kognitywne. I w hemotypie 1,8-cynoolowym, który się już troszeczkę tutaj różni tymi składnikami aktywnymi, zawartość obu tych substancji będzie wynosiła około 50% dla 1,8-cynoolu oraz 10% dla camphory. Też camphora ma bardziej działanie takie prokonwusyjne, więc ona jest bardziej niebezpieczna też dla osób z padaczką, o tym też należy pamiętać.
Tutaj mamy w ramce ujęty skład właśnie hemotypu cynoolowego eukaliptusa i widzimy właśnie, że 1,8-cynoolu tutaj występuje w ilościach od 39% do 58%. Powiedzmy, że to będzie średnio właśnie 50% zawartości składników aktywnych olejku eterycznego. Natomiast camphora w białkach oczywiście też mniej więcej na poziomie około 10%. Poza tym mamy alfapinen, betapinen, betakaryofilen, alfakaryofilen oraz borneol. Tutaj również jako takie dominujące składniki, jakby nie było, najważniejszą komponentą tego olejku eterycznego oczywiście jest eukaliptol, czyli 1,8-cynool. Mamy także inne hemotypy, tutaj przykładowo hemotyp pinenowy będzie miał zupełnie inny skład i też z tego składu oczywiście wynikają implikacje praktyczne, czyli na przykład jakie powinno być bezpieczne, maksymalne zastosowanie tego olejku eterycznego na skórę. Warty i Serent podaje, że to powinno być 22%.
Maksymalna dawka do ósny, dzienna dla osoby dorosłej tutaj 676 mg, czyli wysoka dawka jak na tutaj do ósne dawkowanie olejków eterycznych. Hemotyp camphorowy, maksymalne znażenie na skórę już niższe camphora, podrażnia skórę 16,5% i 513 mg maksymalna dawka dzienna dla osoby dorosłej. Mamy jeszcze hemotyp werbelonowy, tutaj jeszcze niższe stężenie 6,5% oraz maksymalna dawka dla osoby dorosłej 192 mg. I teraz już pod kątem bardziej praktycznych informacji przelejemy sobie dane z badań klinicznych, w jaki sposób wpływał olejek rozmarynowy w połączeniu z olejkiem lawendowym na procesy kognitywne. Tutaj były badania kliniczne, w których wzięło udział około 80 uczniów szkół średnich i dostali oni podzieleni na trzy grupy.
Jedna osoba tutaj była podana aromaterapii przy użyciu olejku lawendowego, druga olejku rozmarynowego i była jeszcze trzecia grupa kontrolna. Tutaj badano wpływ inhalacji tymi olejkami na krótkoterminową pamięć wzrokową oraz pamięć numeryczną. Zaobserwowano tutaj istotne statyczne różnice w efektywności właśnie tej krótkoterminowej pamięci pomiędzy tutaj różnymi interwencjami. Okazało się, że olejek rozmarynowy oraz lawendowy sprowadowały lepszą wzrokową w porównaniu z grupą kontrolną, natomiast były też pewne różnice pomiędzy działaniem tych olejków. Inhalacja za pomocą olejku rozmarynowego naśliła proces zapamiętywania liczb, natomiast olejek lawendowy, jak się okazało, osłabiał ten proces. W jakiś sposób to badanie zostało przeprowadzone. Generalnie było duże pomieszczenie, tym razem już znacznie większe niż te wcześniejsze kabiny testowe. Tutaj była sala o powierzchni 120 m3.
W czterech rogach tego pomieszczenia umieszczono szalki Petriego napełnione 15 ml wody o temperaturze pokojowej. Do szalek w grupach badanych dodano po 10 kropli olejków rozmarynowego lub olejku lawendowego. W grupie kontrolnej szalki zawierały tylko wodę. Po 10 minutach uczestnicy badania wchodzili do pomieszczenia, gdzie byli poddani testom na pamięć. Krótko trwało i przez 20 sekund podawano im tablicem z 16 grafikami, a następnie należało zapamiętać i odtworzyć te informacje w ciągu 1 minuty. Widzimy na zdjęciu, jak wyglądała grafika używana w tym badaniu. Też mamy tutaj niżej zaprezentowane wartości liczbowe, które też były wykorzystywane w tym badaniu. Okazało się, że tutaj były różne wpływy poszczególnych olejków na proces zapamiętywania liczb. Natomiast oba olejki wpływały korzystnie na pamięć wzrokową.
Kiedy analizujemy różne interwencje kliniczne, w jaki sposób oleje lawendowo wpływa na nasze funkcje kognitywne, to często pojawiają się pewne rozbieżności, czyli nie ma takich jednoznacznych danych, że ten olej może negatywnie oddziaływać na procesy kognitywne, czy nawet poprawia procesy kognitywne, co można tłumaczyć m. in. tym, że poprzez działanie relaksujące powoduje, że jesteśmy bardziej skupieni na naszym zadaniu. Natomiast odchodzi element stresu. W tym mechanizmie również olejek lawendowe może korzyść na procesy kognitywne, ale nie jest to takie jednoznaczne. Więc jakby bezpieczniej pod kątem procesu kognitywnych jest zdecydowanie stosować olejek rozmarynowe. A jeżeli mamy dużą komponentę stresu w trakcie różnych sytuacji życiowych i czujemy, że ten stres wpływa negatywnie na nasze procesy kognitywne, bo oczywiście tak jest, że stres wpływa hamująco na procesy kreatywności, procesy przedstawiania informacji.
Więc jeżeli to jest czynnik, który wpływa negatywnie na nasze umiejętności, zdolności kognitywne, to wtedy w takiej sytuacji można rozważyć również zastosowanie olejków, które mają właściwości sedatywne. I takim przykładowym olejkiem jest olejek lawendowy. Ale to też musi być odpowiedniego rodzaju lawenda. I tym tematem będziemy się jeszcze zajmować na kolejnym wykładzie. Mówiliśmy też o tym, że również aplikacje dermalne się sprawdzają, jeżeli chodzi o wpływ na procesy kognitywne i na procesy też pobudzenia. Bo mówiliśmy o tym, że lawenda ma właściwości uspokajające i nie zawsze, chociaż tak jakbyś mi, jest to niejednoznaczne, nie zawsze będzie sprzyjała procesom kognitywnym. Czasami też warto zawać środki, które mają właściwości pobudzające i o tym będziemy też mówić w drugiej części wykładu.
Ale ponieważ już jesteśmy przy olejku rozmarynowym, to warto wspomnieć o tym, że on również do takich właśnie olejków w armaterapii należy. Wykawną to w badaniach klinicznych tutaj na 35 zdrowych ochotnikach. Przykładowo, bo tych badań jest oczywiście więcej, olejk rozmarynowy jest traktowany właśnie jako taki olejk pobudzający, na ciśnienie krwi, to też zaobserwano właśnie w tej interwencji tutaj klinicznej. Tutaj oszacowywano wpływ masażu z olejkiem rozmarynowym na różne aspekty pobudzenia. W grupie eksperymentalnej zastosowano 1 ml 20% olejku, w rozsforu olejku rozmarynowego w oleju ze słodkich migdałów. Taka ilość tego rozcieńczonego olejku rozmarynowego była nakładana na skórę pod brzuszę, każdego z badanych. I zadaniem tych osób uczestników w badaniu było wykonywanie automasażu przez tutaj czas 5 minut.
Po tym czasie obszar masażu został przykryty folią z tworzywa sztucznego, tak żeby zapobiec utlenianiu się olejku eterecznego, bo też jest to ważna kwestia w kontekście aplikacji dermalnej. Często w badaniach kliniczne stosuje się właśnie takie interwencje, żeby zasuwać okluzję, bo wiemy, że wtedy ten olej będzie się lepiej wchłaniać i będziemy wiedzieli, że ten efekt, który uzyskaliśmy, wynika właśnie z wchłonięcia się określonej ilości olejku do właśnie organizmu drogą transdermalną. W grupie kontrolnej tutaj zastosowano również 1 ml oleju, ale oczywiście był to olej pozbawiony olejku rozmarynowego, olej oczywiście ze słodkich migdałów. I teraz, żeby uniknąć efektu inhalacji, bo tak jak już to Państwu wcześniej mówiłam, w momencie, kiedy stosujemy masaż aromaterapy, czyli tak naprawdę uzyskujemy dwa efekty jednocześnie, czyli dochodzi do inhalacji połączonej z aplikacją dermalną.
I teraz, jeżeli prowadzimy już badania na tym, w jaki sposób olejek wpływa przy aplikacji dermalnej, to staramy się uniknąć tego drugiego efektu, efektu związanego bezpośrednio właśnie z inhalacją. Dlatego tutaj w obu grupach zapewniano badaniem czyste powietrze dzięki maskom do oddychania, tak żeby oni nie mogli czuć właśnie tego zapachu olejku rozmarynowego. Tutaj jeżeli chodzi o dawkę, to też jest ważne, jaka to była dawka w tym 1 ml. Jeżeli to jest 20%, to będzie około tutaj 200 mikrolitrów, czyli jeżeli sobie to spróbujemy mniej więcej oszacować, to będzie około 6-7 maksymalnie 10 kropli olejku eterycznego. I co się okazało? Zaobserwowano tutaj wzrost tempa oddychania oraz wzrost ciśnienia tętniczego krwi. Jednocześnie uczestnicy czuli się bardziej pobudzeni, uważni, bardziej energetyczni, jeżeli w ich interwencji był stosowany właśnie olejek rozmarynowy.
A w grupie placebo takich efektów tutaj nie zaobserwowano. Oni zaobserwowano też takich efektów właśnie oceniając stan tutaj przed masażem i po masażu. Także tutaj widać dosyć wyraźnie, że taka interwencja już powodowała właśnie konkretny efekt kliniczny. Daję Państwa państwo publikację, jeżeli chcecie bardziej szczegółowo tutaj zainteresowany tymi informacjami. Na koniec troszeczkę jeszcze skupimy się bardziej na olejkach eterycznych, które mają właściwości pobudzające, co też oczywiście może się przekładać na wpływ na procesy kognitywne. To na przykład obserwuje się chociażby w przypadku olejku z mięty pieprzowej. Ta roślinka jest jedną z takich najbardziej znanych pod kątem aromaterapii, jeżeli chodzi o działanie pobudzające, stymulujące. Warto o tym olejku eterycznym oczywiście pamiętać.
Jeżeli chodzi o inne tutaj propozycje, to też często zada się uwaga oczywiście na rozmaryn lekarski i to przed chwileczką też sobie też wykazaliśmy na przykładzie badań klinicznych. Podobno też zaobserwano wpływ taki pobudzający tutaj substancji lotnych jaśmin. Mówię celowo o substancji lotnych, dlatego że z olejkiem jaśminowym raczej rzadko mamy do czynienia. Jest to bardzo mało prawdopodobne. W praktyce stosuje się tutaj absolut. Czyli nie jest to produkt uzyskiwany metodą desylacji z parą wodną czy też metodą tłoczenia i dlatego nie spełnia definicji właśnie olejku eterycznego. Więc tak naprawdę to, ponieważ jest to bardzo trudne do desylacji surowiec, to jeżeli mamy informację, że jest to olejek, to prawdopodobnie jest to mniej prawdziwa tutaj informacja.
Ciekawe też mamy doniesienie odnośnie wpływu olejku paczulowego, dla którego okazało się również, że wykazuje pewne właściwości tutaj pobudzające. Także skupimy się potencjalnymi olejkami pod tym kątem pobudzających. Pod kątem właściwości pobudzających jest także olejek pieprzowy czy też olejek grapefruitowy. Trzeciwie skupimy się na tym olejku z mięty pieprzowy, dlatego że też warto się nieco szerzej zainteresować. Już mówiliśmy o tym, że olejek miętowy wpływa na tutaj specjalne receptory. To są receptory z rodziny przejściowego potencjału t. r. p. Są w tym tym związane z wrażliwością na zimno. Dlatego, że kiedy wdychamy olejek miętowy, to możemy uczuć takie bardzo często przyjemne uczucie chłodu.
To uczucie też przy okazji ma takie powiązanie z właściwościami udrażniającymi przepływ powietrza przez drogi oddychowe, co szczególne ma zastosowania, kiedy właśnie dochodzi do infekcji górnych dróg oddychowych. Ale to też jest ważne w kontekście właśnie wpływu na tutaj ewentualne działania niepożądane. I tutaj w tym aspekcie właśnie ma to znaczenie, jeżeli chodzi o przeciwwskazania u małych dzieci, dlatego że może dojść do nadmiernego zwolnienia właśnie tutaj tempa oddychania u małych dzieci z uwagi na to uczucie właśnie chłodu. Tutaj takie właściwości ma również eukalipton. On również jest taką substancją pobudzającą, czyli agonistyczną w stosunku do receptora właśnie z rodziny przejściowego potencjału t. r. p. m8, podobnie właśnie jak mentol. I między innymi w tym mechanizmie możemy się spodziewać takiego właśnie efektu pobudzającego, wykazano to np.
przy inhalacji olejku miętowego czy też przy aplikacji na skóry. Oczywiście olejk miętowy nie zawsze zawiera dużą ilością mentolu, ale o tym sobie jeszcze troszeczkę szerzej powiemy, bo są różne gatunki mięty i to też oczywiście jest bardzo ważne z punktu widzenia praktycznego dla aromaterapeuty. Jeżeli chodzi o wpływ olejku miętowego, to warto też zestawić go z innymi olejkami tytrzymi, jeżeli chodzi o wpływ na funkcje kognitywne czy też właśnie na tutaj pobudzenie. Tutaj były takie ciekawe badania pokazujące właśnie, jak różni się działanie tych dwóch rodzajów olejków eterycznych. W tym badaniu brało udział 144 ochotników, którzy zostali losowo podzieleni na 3 grupy. W pierwszej stosowany olejek miętowy, w drugiej olejek ilangowy. Natomiast trzecią grupę tutaj stanowiła kontrola bez aromaterapii.
Okazało się, że olejek miętowy stymulował pamięć, natomiast ilangowy ją osłabiał oraz wydłużał proces zapamiętywania. Także to jest już od razu informacja, że olejek ilangowy niespecjalnie nadaje się do procesów tutaj w kontekście przyspaniającej jakiejś nowej wiedzy. Raczej jest to olejek typowo relaksujący, olejek afrodyzjakalny, olejek raczej stwany wieczorem w relaksacji i na pewno jest bardzo przyjemny, ale jednak tutaj ma właściwości takie, że wpuła negatywnie na proces zapamiętywania. Chociaż nie zawsze też są takie doniesienia, które pokazują, że nie zawsze to jest takie jednoznaczne, ale ma tutaj duży potencjał w tym kierunku. Podobnie zresztą jak z lawendą było. Nie ma jednoznacznych danych, jeżeli chodzi o ten wpływ, typowo osłabiający procesy kognitywne, bo niekiedy obserwuje się korzystny efekt, ale generalnie jest takim olejkiem, który może zadziałać na dwoje. Babka przysłowiowo wróżyła.
Więc staramy się jednak nie ryzykować i to troszeczkę też zależy bardzo od kontekstu, więc generalnie na pewno dużo bardziej wartościowym olejkiem w kontym tych właściwości wspierających procesy kognitywne jest olejek miętowy. I co ważne, tutaj także zaobserwowano, że olejki miętowe zwiększał czujność, natomiast olejek ilangowy znowu ją osłabiał i jednocześnie nasilał uczucie spokoju. O olejku ilangowym często też możemy znaleźć takie informacje odnośnie wpływu obniżającego ciśnienie krwi. To także wykazano w badaniach klinicznych. I to ciśnienie krwi właśnie wiąże się z tym stanem pobudzenia. Często olejki, które wpływają pobudzająco, mają wpływ na to ciśnienie krwi w taki sposób, że one troszeczkę podnoszą je, chociaż to też jest takie złożone, jeżeli chodzi o indywidualne przypadki kliniczne, ale jest takie ryzyko.
Natomiast tutaj olejki ilangowe zdecydowanie tutaj ma właściwości właśnie instatywne, ale także uspokajające i obniżające ciśnienie krwi. W tym badaniu stosowano cztery krople odpowiedniego olejku, które były nałożone do dyfuzora. W sumie zapachu umieszczono po stołem w kabinach testowych w taki sposób, żeby był on poza zasięgiem wzroku. I dyfuzory włączono na 5 minut przed badaniem każdego uczestnika kabiny testowe. Miałe już znane nam tutaj doskonale wymiary, 2,4 na 1,8, wysokość 2,4 metra i temperatura 18,22 stopnia. Jeżeli chodzi o oleje jeszcze ilangowe, to warto dopowiedzieć, że ten wpływ, taki obniżający ciśnienie czy też obniżający tętno może wpływać korzystnie na uważność w tym aspekcie, że nadmierna ciśnienie wpływa też negatywnie na procesy kognitywne, przez uwagi, skupienia się, czujności. Więc warto pamiętać o tym, że olejki ilangowe ma troszeczkę dwoistą naturę.
Jeżeli z etiologii danych zaburzeń jest nadmierne pobudzenie czy też właśnie zbyt wysokie ciśnienie krwi nadmierne, przez przyczynienie tętna, co jest związane chociażby z reakcją stresową, to w takich sytuacjach też olejki ilangowe można rozważyć jako element receptury złożonej, bo oczywiście też w aromaterapii bardzo często stosuje się receptury. Najlepiej, żeby to były 2-3 olejki, maksymalnie do 5 olejków, dlatego że jeżeli łączymy zbyt dużo olejków eterycznych, to nam się bardzo rozmywa skład i bardzo rozmywa się ilość poszczególnych substancji aktywnych, czyli tracimy tak naprawdę taki wyrazisty charakter tej mieszanki, czyli ona przestaje mieć działanie takie ukierunkowane na określony cel, a działa bardzo ogólnie i nie jest specyficzna dla określonego stanu. Także to też można by było zaobserwować, analizując na przykład skład, dokładny skład mleku występujących w takiej mieszance.
Jeżeli połączymy więcej niż 5 olejków, a nawet już przy takiej ilości 5 olejków, już widzimy, że nie ma jakiegoś jednego dominującego składnika, że te poziomy różnych moleków są tutaj bardzo wyrównane i oczywiście jest to bardzo złożona mieszanina, bardzo skomplikowana można wręcz powiedzieć, więc też jakby w praktyce aromaterapii raczej unikamy takich bardzo złożonych mieszanin, raczej chcemy wiedzieć, jakie uzyskamy efekty kliniczne i chcemy nadać tutaj działaniu określonej receptury właśnie też określony przede wszystkim kierunek i uzyskać określony efekt także terapeutyczny.
Także aplikacja olejku z mięty pieprzowej naskórem, aplikacja dermalna również może wpływać na funkcje kognitywne, może wpływać na nastrój, to wygadano w takich badaniach klinicznych na stu osobach, gdzie zastosowano aplikację dermalną z olejku z mięty pieprzowej przez okres 6 godzin i tutaj uczestnicy tego badania w trakcie tego okresu wykonywali różne swoje codzienne czynności i potem zaobserwowano właśnie pozytywny wpływ olejku na pamięć, uwagę oraz takie subiektywne uczucie pobudzenia w porównaniu z grupą kontrolną. Także widzimy też, że również aplikacja dermalna może dawać efekty na poziomie tutaj układu nerwowego. Na tym slajdzie mamy zaprezentowane dwa rodzaje mięta. Mięta pieprzowa oraz mięta kłosowa, nazywa łacińska menta piperita oraz menta spikata.
Ten slajd jest tutaj grafiką autorstwa Instytutu Roberta Tiseranda, która jest bardzo przydatna, żeby pokazać właśnie, że jedna mięta może się bardzo różnić od innej mięty i to generalnie jest tak, że każdy aromatelopeuta kliniczny powinien zawsze zwrócić uwagę na gatunek, a także często na hemotypy, bo możemy uzyskać zupełnie inne efekty kliniczne. Widzimy, że mięta pieprzowa ma właściwości stymulujące, takie psychotonizujące, to też przed chwileczką sobie dokładnie tutaj prezentowaliśmy w kontekście badań klinicznych. Natomiast mięta zielona czy też mięta kłosowa, inaczej, menta spikata ma właściwości sedatywne, co wynika z obecności zupełnie innych składników fitochemicznych. Widzimy, że w mięcie pieprzowej, takim podstawowym składnikiem, podstawową molekułą w tym olejku jest mentol, lewoskrętny mentol, czyli jest takim znakiem minus, który stanowi tutaj od 30 do 50% właśnie molekuł w tym olejku.
Natomiast w przypadku mięty zielonej, mięty kłosowej, takim głównym składnikiem tego olejku jest karwon w ilości około 60 do 70%. Mentol też tutaj występuje, ale wręcz w ilościach śladowych na poziomie 0 do 1%. I to powoduje, że mamy zupełnie inne działanie, mamy działanie sedatywne, które wynika właśnie z obecności tutaj karwonu. Oprócz tego oczywiście te olejki mają też jeszcze inne właściwości, na przykład olejek z mięty pieprzowej, tak jak sobie powiedzieliśmy już wcześniej, ma fajne zastosowania w kontekście układu oddechowego, ma właściwości też przeciwbólowe w bólach głowy, często się wykorzystuje tu aromaterapię przy użyciu mięty pieprzowej. Natomiast tutaj też jeżeli chodzi o miętę zieloną, ma ona właściwości antykonfulsyjne, też wpływa na białe krwinki krwi.
Oba gatunki mięt tutaj mają właściwości przeciwnudnością, działają przeciwnudłością, wpływają też koszystnie na procesy trawienia również oba gatunki mięt.
Warto zwrócić uwagę też na to, że ogólnie mięta pieprzowa ma właściwości spasmoityczne w przewodzie pokarmowym i w tym aspekcie jest często wykorzystana w gastroenterologii, że też na ten temat mamy dużo doniesień literaturowych, także jest to takie oleje, które jest dobrze pod tym kątem przebadane, ma też właściwości przeciwbólowe, to również ma tutaj duże znaczenie, bo wiele problemów jelitowych wiąże się z taką nadrażliwością trzewną, w której towarzyszy też ból, ale ona też ma właściwości spasmoityczne, rozkurczowe, więc niektóre osoby będą źle reagowały na oleje kmiętowe, szczególnie jeżeli on jest zażywany tutaj na miodzie, na przykład kiedy nie mamy kapsułki do jelitowej, dlatego że wówczas ten olejek będzie działał już na poziomie na przykład przegłyku, dolnego zwieracza przegłyku i będzie rozluźniał ten mięsień, a ten mięsień jest bardzo ważny, jeżeli chodzi o ochronę przed zgagą i dlatego właśnie niekiedy tutaj u niektórych wrażliwych osób olejek z mięty pieprzowej może powodować właśnie zgagę, dla takich osób rekomenduje się przede wszystkim, żeby był to olejek w formie kapsułek, które uwalniają ten olejek eteryczny dopiero na poziomie jelit.
I na koniec jeszcze dwa słowa o innych olejkach takich stymulujących, pobudzających. Jakim przykładowym tutaj olejkiem jest mniej znany olejek paczulowy? Tutaj w pewnych badaniach klinicznych wykreślono, że po trzech minutach inhalacji powodował on efekt pobudzenia, co obserwowano między innymi przez podniesienie się skurczowego ciśnienia krwicy. Ciekawe, w tym badaniu również analizowano inne oleje etryczne, znane już nam doskonale tutaj z wcześniejszych opisów, olejek ilangowy, czyli ten olej ekscytatywny, uspokajający. Taki też bym powiedziała przyjemnościowy, myślę, że Państwo znacie ten olejek, a jeśli nie, to zachęcam, żeby podoświadczać, sobie jeszcze popracować z nim. Bo jest to bardzo przyjemny olej, jeżeli chodzi o odczucie samej przyjemności już z samej inhalacji, co ma duże znaczenie, jak chociażby w depresji, bo te osoby często cechują się anhedonią.
Tutaj mamy jeszcze olejek kajeputowy, który też był już dzisiaj wspominany w kontekście wpływu na rozkład acetylocholiny, wpływu na hamowanie aktywności acetylocholinoesterase. I się okazało, że właśnie spośród tych trzech olejków, tylko olejek paczulowe tutaj ma takie właściwości stymulujące funkcje fizjologiczne, co zaobserwowano właśnie na przykładzie tutaj podniesienia skuczowego ciśnienia krwi już po trzech minutach od właśnie inhalacji tego olejku eterycznego. Na koniec jeszcze dwa słowa na temat jaśminu. Generalnie tutaj substancje zapachowe z jaśminu mają duże znaczenie w perfumerii. No i jeżeli się chcemy zaopatrzyć na przykład w absolut jaśminowy, no to też należy on do takich najdroższych, jeżeli chodzi o te, które są dostępne w sprzedaży. W porównaniu także z olejkami eterycznymi.
Są to podstawy generalnie francuskiego przemysłu perfumeryjnego jest podobnie zresztą jak olejek ilangowy, afrolyzjakiem, ma przy okazji właściwości antydepresyjne, odprężające, uspokajające oraz stymulujące. Ale co jest ciekawe, jednak jaśmin w przeciwieństwie do właśnie tutaj olejku ilangowego troszeczkę inaczej wpływa, jeżeli chodzi o to działanie tutaj pobudzające, czyli olejek ilangowy będzie władzał sedatywnie, natomiast tutaj wyciągi z jaśminu, absolut jaśminowy będą wpływały z kolei, jak się mu okazuje, tutaj pobudzająco. I to też wykazano w badaniach klinicznych. Tutaj akurat był brany pod uwagę jaśmin wielkolisny, nazwa łacińska jasminum sampac. Stosowano tutaj metodę aplikacji dermalnej, podobnie jak to było wcześniej w środku olejku rozmarnowego. Stosowano 1 ml znowu 20% olejku jaśminowego w oleju migdałowym. Jednocześnie badani oddychali powietrzem z maski, aby uniknąć wpływu efektu inhalacji.
Było to badanie na 40 zdrowych ochotnikach. Okazało się, że ta interwencja spowodowała zwiększoną szybkość oddychania. Zaobserwowano także większą saturację, nasilenie obecności, większą tlenu w krwi, a także zaobserwowano wpływ na ciśnienie skurczowe oraz rozkurczowe. Uczestnicy badania czuli się bardziej pobudzeni, energetyczni. W tym ospekcie warto pamiętać o olejku, czy może bardziej absolutnie pod kątem działania antydepresyjnego, działania podnoszącego tego nastąpi. Warto brać pod uwagę drogi stosunkowo absolut jaśminowe, jeżeli chodzi o działanie pobudzające. To było wygrano także w badaniach klinicznych. .
S K R Y B O T
Skrybot. 2023, Transkrypcje video z YouTube
Informujemy, że odwiedzając lub korzystając z naszego serwisu, wyrażasz zgodę aby nasz serwis lub serwisy naszych partnerów używały plików cookies do przechowywania informacji w celu dostarczenie lepszych, szybszych i bezpieczniejszych usług oraz w celach marketingowych.